به گزارش روابط عمومی کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار؛ کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار، با توجه به ضرورت بررسی و مطالعه تطبیقی سازوکارهای اجرایی و نظارتی مرتبط با بازار سرمایه در کشورهای توسعه یافته، گزارشی از عملکرد مالی شرکت‌های کارگزاری مطرح در ایالات متحده را تهیه کرده است.

دبیرکل کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار، این گزارش را حاصل بررسی و تجزیه و تحلیل اطلاعات صورت‌های مالی در دسترس 5 شرکت کارگزاری بین‌المللی عنوان کرد و با تشریح چکیده‌ای از خلاصه نتایج این گزارش و مقایسه آن با کسب و کار کارگزاران داخلی گفت: شرکت‌های کارگزاری مورد بررسی از بین شرکت‌هایی انتخاب شده‌اند که علاوه بر در دسترس بودن اطلاعات صورت‌های مالی آن‌ها، از نقطه نظر AUM (دارایی‌های متعلق به مشتریان کارگزاری) یا تعداد مشتریان، در رتبه‌های بالا قرار می‌گیرند.

محمدرضا دهقانی احمدآباد اضافه کرد: در مقام مقایسه با شرکت‌های کارگزاری فعال در بازار سرمایه ایران، شرکت‌های مورد بررسی از درآمدهای به مراتب متنوع‌تر و پایدارتری برخوردار هستند. بخش زیادی از سرفصل‌های درآمدی مرسوم صنعت کارگزاری در سطح بین‌الملل، در ایران وجود ندارد و این موضوع کارگزاران داخلی را به شرکت‌های تک محصولی با درآمد بسیار ناپایدار تبدیل کرده است. به عنوان نمونه، در بعضی از سال‌ها بیش از 60% از درآمد برخی از شرکت‌های کارگزاری مورد بررسی، ناشی از درآمدهای بهره‌ای (استفاده از منابع مشتریان، سیستم بانکی و منابع داخلی شرکت در جهت اعطای اعتبار به مشتریان و سرمایه‌گذاری در ابزارهای با درآمد ثابت) بوده است.

او گفت: اگرچه درآمد بهره‌ای سهم زیادی از کل درآمدهای شرکت‌های کارگزاری مورد بررسی را به خود اختصاص داده است، اما هزینه‌های بهره‌ای (سود پرداختی به مشتریان) درصد بسیار ناچیزی از کل هزینه‌های عملیاتی این شرکت‌ها را شامل می‌شود؛ مانند کارگزاران داخلی، هزینه‌های پرسنلی و هزینه‌های اداری و عمومی، بیشترین جزء از هزینه‌های عملیاتی شرکت کارگزاری منتخب در سال‌های مورد بررسی بوده است.

محمدرضا دهقانی احمدآباد افزود: بخش عمده‌ای از سمت چپ ترازنامه این شرکت‌ها ناشی از بستانکاری مشتریان از شرکت بوده که در مقابل به شکل اعتبارات اعطایی به مشتریان و سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار سریع‌المعامله در سمت راست ترازنامه منعکس شده است؛ بنابراین اگرچه دارایی‌های این شرکت‌ها بسیار بزرگ است اما بخش کمی از آن از محل حقوق صاحبان سهام تامین شده است. به عنوان مثال، در حالی که مجموع دارایی‌های کارگزاری چارلز شوابز در سال 2021 بیش از 667 میلیارد دلار بوده، حقوق صاحبان سهام آن 56 میلیارد دلار گزارش شده است.

دبیرکل کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار گفت: با توجه به اینکه یکی از جنبه‌های کارایی بازار، کارایی عملیاتی است و مهم‌ترین نمود آن، کاهش هزینه‌های معاملات عنوان می‌شود، تجربه بین‌المللی برداشتن سقف کارمزد و کاهش رقابتی و ارگانیک آن می‌تواند به عنوان یک مطالبه عمومی در ایران نیز مطرح شود، اما به جرات می‌توان ادعا کرد که با تفاوت بسیار چشمگیر کسب و کار کارگزاری در کشور با کارگزاران آمریکا، کاهش هزینه‌های معاملاتی پیش از اصلاحات گسترده میسر نخواهد شد.

او افزود: با توجه به اینکه کارگزاران در ایران درآمد عملیاتی دیگری به غیر از کارمزد معاملات ندارند، کاهش دستوری کارمزد صرفا منجر به افزایش شدید تعداد کارگزاران زیان‌ده خواهد شد و در بلند مدت این صنعت رقابتی را به شبه انحصاری تبدیل خواهد کرد؛ بنابراین، گام نخست در کاهش هزینه‌های معاملاتی، تبعیت از استاندارهای بین‌المللی در امکان کسب درآمد توسط کارگزاران داخلی از محلی به غیر از کارمزد معاملات است.

محمدرضا دهقانی احمدآباد تصریح کرد: همانگونه که نتایج این گزارش نشان داد، سهم بسیار قابل ملاحظه‌ای از درآمدهای شرکت‌های کارگزاری امریکایی ناشی از درآمد بهره‌ای و فروش سفارشات به بازارگردان‌ها است که منجر به کاهش اتکای این شرکت‌ها به کارمزد معاملات شده است؛ همچنین، قابل توجه است که مدل کارمزد صفر کارگزاری رابین هود (یکی از مشهورترین شرکتهای کارگزاری آمریکایی) تاکنون منجر به سودآوری این شرکت نشده و کاهش شدید ارزش بازار این شرکت پس از عرضه اولیه نیز این مدل کسب و کار را تا حدودی زیر سوال برده است.

دبیرکل کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار تاکید کرد: امید است با اصلاح مقررات و قوانین ناظر بر فعالیت شرکت‌های کارگزاری در ایران در راستای افزایش تنوع درآمدی آن‌ها و کاهش وابستگی این شرکت‌ها به کارمزد معاملات، شاهد کاهش هزینه‌های معاملاتی و ارتقاء کارایی عملیاتی بازار باشیم.

متن کامل گزارش «عملکرد مالی شرکت‌های کارگزاری مطرح در ایالات متحده» را در ادامه بخوانید. این گزارش به همت واحد امور اعضا و اشخاص وابسته به اعضا کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار تهیه شده است.